Dom Pomocy Społecznej (DPS) jest placówką pobytu całodobowego; jest instytucjonalną formą całodobowej opieki. Prawo do zamieszkania w DPS mają osoby, które z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, nie mogą samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, którym nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych. Pobyt w domu pomocy społecznej jest świadczeniem niepieniężnym pomocy społecznej.

Domy pomocy społecznej pełnią rolę substytucyjną w stosunku do naturalnych ogniw oparcia społecznego. Zastępują rodzinę w jej funkcjach opiekuńczych w stosunku do wymagającego całodobowej opieki starego, chorego lub niepełnosprawnego członka rodziny w sytuacji, w której tej rodziny brak lub nie jest ona w stanie z tej funkcji się wywiązać.

W zależności od stanu zdrowia, rodzaju niepełnosprawności oraz wieku osobie przysługuje prawo do zamieszkania w domu określonego typu przeznaczonego dla: 

1. Osób w podeszłym wieku,
2. Osób przewlekle somatycznie chorych,
3. Osób przewlekle psychicznie chorych,
4. Osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie,
5. Dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie,
6. Osób niepełnosprawnych fizycznie,
7. Osób uzależnionych od alkoholu.

Charakterystyka domów pomocy społecznej funkcjonujących na terenie Miasta Elbląga.

Podstawy skierowania:

Wydanie decyzji administracyjnej o skierowaniu osoby do domu pomocy społecznej następuje na podstawie:

1. Pisemnego wniosku osoby ubiegającej się o skierowanie do DPS złożonego w ośrodku pomocy społecznej właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się a w przypadku osoby całkowicie ubezwłasnowolnionej ze względu na miejsce zamieszkania jej opiekuna prawnego.
2. Rodzinnego wywiadu środowiskowego przeprowadzonego przez pracownika socjalnego w miejscu zamieszkania osoby ubiegającej się o umieszczenie w DPS, zawierającego w szczególności pisemne stwierdzenie braku możliwości zapewnienia usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania – przez rodzinę i gminę.
Wywiad środowiskowy ma na celu ustalenie sytuacji zdrowotnej, rodzinnej i dochodowej i jest podstawą do udzielenia świadczenia z pomocy społecznej w postaci umieszczenia i pobytu w DPS.

Do wniosku i wywiadu dołącza się m. in.:

1. Decyzję organu emerytalno – rentowego ustalającego wysokość emerytury lub renty oraz pisemną zgodę na ponoszenie odpłatności za pobyt w DPS,
2. Oświadczenie o wysokości dochodu osoby ubiegającej się, małżonka, zstępnych przed wstępnymi – zobowiązanych do ponoszenia opłaty,
3. Jeśli osoba ubiegająca się posiada uprawnienia kombatanckie – zaświadczenie o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,

4. W przypadku kierowania do DPS osoby ubezwłasnowolnionej do wniosku należy dołączyć:

• Postanowienie sądu o ubezwłasnowolnieniu,
• Postanowienie sądu o ustanowieniu opiekuna prawnego lub kuratora,
• Postanowienie sądu zezwalające opiekunowi na umieszczenie osoby ubezwłasnowolnionej w DPS.

Dokumenty dodatkowe, które należy załączyć do wniosku o skierowanie do domu pomocy społecznej w zależności od typu domu, do jakiego ma być skierowana osoba ubiegająca się o taką formę wsparcia:

• Zaświadczenie lekarza rodzinnego (kliknij tutaj)
• Zaświadczenie lekarza psychiatry (kliknij tutaj)
• Zaświadczenie psychologa (kliknij tutaj)

Po wydaniu decyzji kierującej i po uzyskaniu wolnego miejsca dla osoby – właściwy organ wydaje decyzję o umieszczeniu w DPS po czym zainteresowana osoba może zamieszkać w placówce.

Zasady odpłatności:

Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca.

W domu pomocy społecznej o zasięgu powiatowym, średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca ustala starosta i ogłasza w wojewódzkim dzienniku urzędowym, nie później niż do dnia 31 marca każdego roku.

Obowiązani do opłaty za pobyt osoby w DPS są w kolejności:

1. Osoba – mieszkaniec DPS-u,
2. Małżonek, zstępni (dorosłe dzieci, wnuki) przed wstępnymi (rodzice),
3. Gmina, z której osoba została skierowana do DPS-u,

Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnoszą:

1. Mieszkaniec DPS, jednak nie więcej niż 70% swojego dochodu,
2. Małżonek, zstępni przed wstępnymi pod warunkiem, że:

• W przypadku osoby samotnie gospodarującej, jeżeli jej dochód jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, jednak kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% tego kryterium,
• W przypadku osoby w rodzinie, jeżeli posiadany dochód na osobę jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, z tym że kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie,

Aktualne kryteria dochodowe:
701,00 zł – dla osoby samotnie gospodarującej,
528,00 zł – na osobę w rodzinie.

3. Gmina, z której osoba została skierowana do DPS w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w DPS a opłatami wnoszonymi przez osoby zobowiązane.